تعداد فولیکول‌های موی سر به‌طور طبیعی از ۱۰ هزار در سانتیمتر مربع در زمان تولد به ۱۰۰ تا ۲۰۰ تار مو در سانتیمتر مربع در دوران بلوغ می‌رسد و تعداد کل فولیکول‌های موی سر در دوره بلوغ در حدود ۱۰۰ هزار است .
در شبانه‌روز حدود ۳۰ تا ۵۰ تار مو می‌ریزد که مجدداً رشد خواهند کرد. رشد طولی مو در ماه حدود یک سانتیمتر است .

رشد مو سه مرحله دارد :
الف) آناژن که مرحله رشد مو است .
ب) کاتاژن که نشانه پایان آناژن است و ۲ تا ۳ هفته به‌طول می‌انجامد .
ج) تلوژن که حدود ۱۰۰ روز طول می‌کشد و روزانه به‌طور متوسط ۲۵ تا ۱۰۰ تار مو که در مرحله تلوژن هستند می‌ریزند .

یکی از راه‌های ساده و عملی که افزایش ریزش مو و نیز شدت آن را نشان

به ‌طور کلی، در صورتی که ریزش مو بیش از ۷۰ تار در شبانه‌روز باشد، غیرطبیعی است و به‌جای مراجعه به افراد غیرمتخصص و استفاده خودسرانه از داروهای گیاهی و شیمیایی، باید به متخصص پوست و مو مراجعه شود .

دلایل ریزش مو در زنان

ریزش مو دلایل متفاوتی دارد. برخی از عوامل موجب می‌شوند که مرحله رشد مو پایان زودرس یابد و در نتیجه تعداد زیادی از تارها پیش از موعد معمول وارد مرحله استراحت شوند. در این حالت کمتر از ۵۰ درصد تارها دچار ریزش می‌شوند. شایع‌ترین علل این نوع ریزش مو عبارت‌اند از :

ý تب بالا: به‌طور متوسط، ۶ هفته تا ۳ ماه پس از هر بیماری همراه با تب بالا ممکن است ریزش مو مشاهده شود. این ریزش مو معمولا ً گذراست و رشد موها با گذشت چند هفته تا چند ماه به حالت عادی بازمی‌گردد .
ý کم‌کاری و پرکاری غده تیروئید: هر دو این بیماری‌ها می‌توانند سبب ریزش مو شوند. همراه با ریزش مو علائم خاص هریک از این دو بیماری مانند تغییر وزن، تغییر اشتها، خشکی پوست یا برعکس تعریق فراوان (بسته به‌ نوع اختلال تیروئید) و دیگر اختلالات همراه دیده می‌شوند که تشخیص و درمان آن بر عهده پزشک متخصص مربوط است .
ý کم‌خونی حاد: در شرایطی که فرد به‌ دنبال بیماری یا بر اثر حادثه، مقدار نسبتاً زیادی خون را ناگهان از دست بدهد، ممکن است دچار ریزش مو شود .
ý زایمان: برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که در بعضی از زنان، حدود ۲ تا ۴ ماه پس از زایمان، موها به‌تدریج شروع به ریزش می‌کنند که می‌تواند تا ۶ ماه به‌‌طول بینجامد. این ریزش مو موقتی است و معمولا ً رشد مو به حالت طبیعی بازمی‌گردد. البته در حدود ۹۵ درصد از این بیماران بدون درمان بهبود می‌یابند و تعداد و ضخامت موهایشان به حالت اول بازمی‌گردد، و رشد مو در ۵ درصد از این بیماران به حالت اول باز نخواهد گشت و کم‌پشتی مو تا آخر عمر با آنها خواهد بود و باید به پزشک مراجعه کنند .
ý دارو: تعدادی از داروها در برخی از افراد ریزش مو ایجاد می‌کنند. این نوع ریزش مو نیز اغلب برگشت‌پذیر است. از جمله این داروها می‌توان از هپارین (ضد انعقاد خون)، پروپرانولول (ضد فشار خون بالا و بی‌نظمی ضربان قلب)، بعضی از داروهای ضد افسردگی، بعضی از داروهای ضد التهاب مفصلی و داروهای ضد بارداری نام برد .
ý فشارهای روحی‌ـ ‌روانی: بیماری سخت یا جراحی می‌تواند عامل بروز این فشارها و در نتیجه این نوع ریزش مو باشد .

در نوعی دیگر

ریزش موی ناحیه‌ای

این بیماری نه‌چندان نادر نوعی طاسی سر است که باعث ریزش سریع و کامل مو در یک یا دو ناحیه گرد سکه‌ای‌شکل به اندازه‌های متفاوت می‌‌شود. در مواردی موی کل سر می‌ریزد و در حالت نادرتری، این ریزش به موی نقاط دیگر بدن مانند مژه‌ها و ابروها نیز سرایت می‌کند. اکثر بیماران کمتر از ۴۰ سال سن دارند. رشد مجدد مو ممکن است در عرض ۱ تا ۳ ماه بعد رخ دهد، اما در مواردی دیده شده است که موی منطقه دیگری شروع به ریزش می‌کند .

موهای تازه در ابتدا بسیار کم‌رنگ و نازک‌اند، اما به‌تدریج حالت طبیعی خود را بازمی‌یابند. هرچه ریزش موی ناحیه‌ای مدت بیشتری به‌طول بینجامد، احتمال رشد مجدد موها کمتر خواهد بود. علت دقیق این بیماری نامشخص است. بعضی از متخصصان فشارهای شدید جسمی و روحی را در به‌وجود آمدن آن دخیل می‌دانند و برخی دیگر آن را ناشی از وجود عوامل ایمنی در بدن می‌دانند (در بیماری‌های ایمنی، بدن فرد جزئی از خود را به اشتباه یک عامل خارجی به‌حساب می‌آورد و بر ضد آن پادتن می‌‌سازد). این بیماری عفونی نیست و لذا سرایت نمی‌کند و درمان آن باید زیر نظر پزشک متخصص صورت گیرد .

ریزش مو با الگوی طاسی سر مردانه در زنان

این نوع ریزش مو به‌صورت کم‌پشتی مو یا طاسی سر بیشتر در زنان مسن دیده می‌شود و واکنش طبیعی بدن نسبت به هورمون‌های ویژه‌ای است که در بدن بعضی از زنان در دوران پس از یائسگی تولید می‌شود. این نوع ریزش ارتباط نزدیکی با عوامل ژنتیکی و خانوادگی دارد. در بیشتر موارد، موی قسمت فوقانی سر می‌ریزد که گاهی‌ نمایی شبیه به طاسی مردانه دارد .

جلوگیری از ریزش مو

ساختمان

رعایت بهداشت مو، شست‌وشو با شامپوی مناسب نوع مو، برس کشیدن ملایم و منظم (نه زیاده از حد) مو با برس نرم و فاقد دانه‌های نوک‌ تیز، و خودداری از برس کشیدن مو در زمان خیس بودن آن از نکاتی است که مانع ریزش بی‌مورد مو می‌شود .
همچنین هر نوع کششی، از جمله محکم بستن موها یا بافتن سفت می‌تواند از عوامل ریزش مو باشد . ماساژ و دستکاری‌های شدید و طولانی‌مدت و استفاده مکرر از سشوار نیز می‌تواند منجر به ریزش مو شود. به‌نظر می‌رسد این شایع‌ترین علت کم‌پشتی موی سر در زنان و مردان جوان و میانسال باشد. در این حالت، درمان خاصی برای تسهیل و سرعت بخشیدن به رشد مجدد موها وجود ندارد و خود‌به‌خود با قطع عامل محرک به مرور زمان به شکل اولیه بازمی‌گردد .

اما باید توجه داشت در صورتی که عامل تحریک مدت طولانی وجود داشته باشد، ممکن است فولیکول (یا ریشه) ضعیف شود و به ریزش برگشت‌ناپذیر منجر شود .

از میان

پیوند مو به روش پانچ، پیوند پایه‌دار مو، کاهش سطح پوست منطقه طاسی و، در

مراقبت از موی خشک و شکننده

شست‌‌وشوی زیاد موی سر، استفاده از شوینده نامناسب، استفاده طولانی‌مدت و مکرر از مواد آرایشی شیمیایی و قرار گرفتن مداوم در معرض نور آفتاب موها را خشک و شکننده می‌کند .

استفاده طولانی‌مدت از مواد آرایشی و رنگ مو نیز به بافت ساقه مو آسیب

استفاده از کرم‌های مخصوص بعد از رنگ کردن مو باعث حفظ رطوبت ساقه مو و مانع از تبخیر آب آن می‌شود .

هنگام استفاده از سشوار، باید حداقل فاصله سشوار از مو ۲۰

الی ۲۵ سانتی‌متر باشد و جهت باد آن جابه‌جا شود. باد سشوار نباید مدت طولانی روی یک قسمت از پوست سر متمرکز شود .

می‌رساند و سبب خشکی و زبری مو می‌‌شود. در چنین مواردی، استفاده از شامپوهای مخصوص و نرم‌کننده‌ها می‌تواند تا حدودی کمک‌کننده باشد. مولکول‌های بزرگ نرم‌کننده مانند لایه‌ای روی ساقه مو را می‌پوشانند و باعث ترمیم آسیب‌های آن می‌‌شوند، ولی در رشد مو تأثیری ندارند. در مجموع، مواد قلیایی مانند شامپو، رنگ مو و مواد فر، در صورت تماس مکرر با پوست سر، باعث صدمه و آسیب‌دیدگی غلاف مو می‌شوند، و همچنین آب که خود اندکی قلیایی است .

به‌طور طبیعی غلافی دور مو وجود دارد که به ‌همراه چربی مترشحه از غدد چربی پوست سر، مانع از تبخیر آب موجود در ساقه مو می‌شود. اگر به هر علتی غلاف دور مو آسیب ببیند، مو قدرت نگهداری آب را از دست می‌دهد و خشک و شکننده می‌شود .

نهایت، استفاده از کلاه‌گیس از روش‌های دیگر مقابله با ریزش مو و طاسی سر هستند .

درمان‌های مرسوم و متداول ریزش مو، که آن هم باید با مشورت پزشک و در این مورد پزشک متخصص پوست و مو باشد، می‌توان از تزریق کورتون به ناحیه ریزش مو، تجویز عمومی کورتون (مثلا ً خوردن دارو)، مصرف ماینوکسیدیل، آنترالین و دیگر داروهای تخصصی نام برد .

اصلی مو از کراتین تشکیل شده که نوعی پروتئین است. پس مصرف غذاهای پروتئین‌دار برای رشد و نمو مو و جلوگیری از ریزش آن لازم‌ است. بسیاری از غلات و حبوبات، تخم‌مرغ، ماهی، گوشت، لبنیات و سویا حاوی پروتئین‌اند. مصرف ویتامین‌ها و مواد معدنی نیز، که علاوه بر سبزیجات و میوه‌جات در بعضی از غلات و حبوبات وجود دارند، در رشد مو تأثیر بسزایی دارد. با توجه به اینکه مصرف زیاده از حد بعضی از این مواد مانند ویتامین آ اثر معکوسی بر رشد و نمو مو دارد، بهتر است مصرف ویتامین‌ها و مواد معدنی به‌صورت فراورده‌های دارویی مانند قرص یا کپسول با مشورت پزشک باشد .

از ریزش مو، تارهای در حال رشد دچار ریزش می‌شوند. از جمله عوامل این نوع ریزش مو می‌توان به داروهای شیمی‌درمانی که برای مثال در درمان سرطان به‌کار می‌روند، بعضی سموم مانند آرسنیک یا قرار گرفتن زیاد در معرض اشعه رادیوگرافی اشاره کرد. از آنجا که تعداد زیادی از موهای سر به‌طور معمول در مرحله رشدند، این نوع ریزش مو بخش وسیعی از موی سر را دربر می‌گیرد .

می‌دهد کشیدن مو است. در این روش، یک دسته مو شامل حدود ۵۰ الی ۱۰۰ تار را می‌گیریم و به ملایمت می‌کشیم. اگر فرد روز قبل استحمام نکرده باشد، در حالت طبیعی، حداکثر ۴ تا ۵ تار کنده می‌شود. اگر بیش از این تعداد باشد، می‌توان گفت ریزش مو غیرطبیعی است. بهتر است چند نقطه از پوست سر امتحان شود .

مترجم: دکتر زهره مجد، خبرگزاری زنان ایران