به گزارش مهرخانه، حفظ سلامت زنان شهرنشین از جمله مواردی محسوب می‌شود که باید در اولویت برنامه‌های هر جامعه‌ای قرار گرفته و مدیریت شهری همواره باید به‌عنوان متولی امر، سلامت اجتماعی، روانی، جسمی و… آن‌ها را تأمین کند. 

 

سلامت زنان شهرنشین به‌شدت تحت‌تأثیر عوامل آسیب‌زای مختلف ناشی از زندگی شهرنشینی از جمله فشار کاری، آلودگی هوا، فقدان دسترسی به فضای سبز و موقعیت تفریحی، افسردگی، اضطراب، استرس، عزلت، خستگی و بی‌حوصلگی، سیگارکشیدن، اعتیاد، عدم حمایت اجتماعی و … قرار می‌گیرد که اگر هرکدام از این موارد مدنظر مسؤلین قرار نگیرد، برای زنان و سایر اعضای جامعه عواقب جبران‌ناپذیری در پی خواهد داشت. 

 

تهران مادرشهر میلیونی ایران، با طیف گسترده‌ای از زنان شهرنشین شاید بیش از سایر شهرها برای سلامت زن ایرانی دربردارنده چالش‌ها و موانع باشد. شهری که در خود از هر نقطه‌ کشور، زنانی از قومیت‌ها و فرهنگ‌های مختلف جای داده است. علاوه‌بر آن شاید در هیچ نقطه‌ای از ایران این‌چنین زنان به اشتغال روی نیاورده و وظایف سنگینی نداشته باشند؛ وظایفی که شاید در بسیاری از مواقع کاملاً جدید و مملو از مشکلاتی ناشناخته باشند. 

 

در جامعه ایرانی مدیریت جامع شهری، با توجه به بودجه‌ای که از طریق شوراهای شهری، سازمان‌های دولتی و نهادهای حکومتی در اختیار دارد باید ابزارهای لازم هرگونه "سلامت فکری، روحی، روانی، اجتماعی، محیطی، جسمانی و…" را برای شهروندان به‌ویژه شهروندان آسیب‌پذیر فراهم کند. به‌گونه‌ای که این برنامه‌ها در قالب استراتژی‌های بلند و کوتاه‌مدت، به شکل برنامه‌های مؤثر اجتماعی و فرهنگی اثرگذار باشد و در طی تعاملات مداوم در تمام مناطق شهری شهروندان را برای اجرای رفتارهای پایدار سلامتی تشویق نمایند. اما این‌که مدیریت شهری تا چه‌حد به این مهم دست‌یافته قابل تأمل و بررسی است.

 

سمانه زمانی؛ مدیرکل اداره سلامت شهرداری تهران در گفت‌وگو با خبرنگار مهرخانه، در این زمینه می‌گوید: اگرچه شهرداری تهران به فعالیت‌هایی در جهت حفظ سلامتی آحاد جامعه می‌پردازد، اما معمولاً عمده مشارکت‌‌کنندگان برنامه‌های سلامت‌محور شهرداری تهران را زنان تشکیل می‌دهند؛ به‌عنوان مثال بیشترین اعضای کانون‌های سلامت شهرداری تهران زنان هستند که همین موضوع در کنار نقش پررنگ آن‌ها در حفظ سلامت همه اعضای خانواده، باعث ‌شده است که در طی این سال‌ها برنامه‌های ویژه‌ای را برای این قشر تدارک ببینیم.

 

وی با بیان این‌که زنان پیام‌آور سلامت خانواده هستند، ادامه می‌دهد: شهرداری تهران در چند محور موضوع سلامت زنان را در دستور کار خود قرار داده که شامل ارتقاء آگاهی در رابطه با موضوعات مرتبط با سلامت زنان، خدمات مشاوره‌ای و آموزشی و اقدامات مشارکتی و برگزاری همایش‌ها و گردهمایی‌ها می‌شود.

 

در مدیریت شهری مدرن مدیریت محله‌ای جای مدیریت کلان را گرفته و این مردم هستند که برای خود برنامه‌ریزی کرده و جامعه خود را مدیریت می‌کنند. در این بین سراهای محلات نقشی اساسی ایفا می‌کنند. به‌ویژه آن‌که معضلات هر منطقه به‌گونه‌ای منحصربه‌خود مورد بررسی قرار می‌گیرد. 

 

مدیرکل اداره سلامت شهرداری تهران با اشاره به وجود ۳۵۴ سرای محله در سرتاسر شهر تهران می‌افزاید: در حال حاضر تمام محلات شهر تهران یک سرای محله دارند که هر سرای محله نیز دارای یک خانه سلامت است و در این خانه‌های سلامت فعالیت‌های سلامت‌محور برای شهروندان به‌ویژه برای زنان انجام می‌شود.

 

زمانی ادامه می‌دهد: در این خانه‌های سلامت خدمات آموزشی سلامت شامل آموزش‌های مهارت‌های زندگی، توانمندسازی زنان، پیشگیری از رفتارهای پرخطر و بیماری‌های مختص زنان ارایه می‌شود که می‌تواند نقش مؤثری در حفظ سلامت زنان ایفا کند.

 

وی اضافه می‌کند: علاوه‌بر خانه‌های سلامت مجموعه‌های دیگری را در سطح شهر تهران که امکان گردهم آمدن زنان را فراهم می‌کنند، برای ارایه خدمات سلامت در نظر گرفته‌ایم که می‌توان از این میان به پایگاه‌های بسیج مساجد و مدارس اشاره کرد. علاوه‌بر آن می‌توان به فعالیت‌های ۱۰ کانون سلامت در شهر تهران اشاره کرد که در این زمینه فعالیت می‌کنند.

 

به‌گفته وی این خدمات شامل بخش‌های مشاوره‌ای تخصصی، روانشناسی، تغذیه، پزشکی به‌ویژه در رابطه با بیماری‌های مختص زنان مانند آگاهی‌بخشی و برگزاری کارگاه‌های آموزشی در زمینه آشنایی و پیشگیری از سرطان پستان می‌شود. در رابطه با برخی موضوعات تخصصی این اقدامات با همکاری و کمک دانشگاه‌های علوم‌پزشکی کشور انجام می‌گیرد.

 

زمانی با تأکیدبر اهمیت فعالیت مناسب بدنی به‌ویژه با رواج زندگی آپارتمان‌نشینی می‌گوید: با کمک وزارت ورزش و جوانان و سازمان ورزش شهرداری تهران، علاوه‌بر ایجاد مکان‌های مناسب برای فعالیت‌های ورزشی زنان، تورهای تفریحی و آموزشی راه‌اندازی شده است که علاوه‌بر پرکردن اوقات فراغت آن‌ها و ایجاد روحیه شاد، سلامت جسمانی آن‌ها را هم بهبود می‌بخشد.

 

شاید یکی از مهم‌ترین معضلات زندگی مدرن، سنتی‌انگاشتن نقش مادری و کنارزدن وظایف و مسئولیت‌های آن باشد. اقدامی که در قرن نوزدهم با تولید شیرخشک ممکن شد و بعدها معضلات و نتایج زیان‌باری را به‌بار آورد. بااین‌حال هنوز هم با وجود تأکیدهای فراوان جامعه پزشکی و روانشناسی بر تغذیه با شیر مادر و اهمیت حضور مادر در رشد و بالندگی کودک، تعداد زیادی از زنان برای انجام سایر نقش‌های خود کودکان را از ابتدایی‌ترین و طبیعی‌ترین حق خود محروم می‌کنند. اقدامی که می‌تواند در آینده منجر به مشکلاتی نه‌تنها برای حفظ سلامت فیزیکی، بلکه برای سلامت روحی و جسمی فرد شود.

 

مدیرکل اداره سلامت شهر تهران در این رابطه تأکید می‌کند: یکی از مهم‌ترین کارگاه‌های آموزشی که در شهر تهران برگزار می‌شود، کارگاه آموزشی شیر مادر است که توسط کانون کودک و مادر برگزار شده و مخاطبان آن را مادران باردار یا مادران تازه‌فارغ‌شده تشکیل می‌دهند و ما از تمام مادران شهر تهران دعوت می‌کنیم که در این کارگاه‌ها حضور پیدا کرده و از آموزش‌‌های آن برخوردار شوند.

 

زمانی با اشاره به اهمیت بحث‌های همسرداری می‌گوید: یکی دیگر از کارگاه‌های آموزشی که در شهر تهران برگزار شده و زنان علاقه زیادی به شرکت در آن داشته و بیشترین آمار استفاده را دارد، کارگاه آیین همسرداری است که خوشبختانه با استقبال فراوان زنان، در جریان است. 

 

روز دختر و روز زن از جمله مناسبت‌هایی هستند که هرکدام به‌وجود آمدند تا اهمیت به زنان و دختران‌مان را فراموش نکنیم. این روزها علاوه بر این‌که بر اهمیت نقش زنان و توجه به آن‌ها تأکید می‌کنند، بهانه‌ای هستند تا بیشتر به مشکلات و موانع پیش روی این گروه از جامعه توجه و برای رفع آن‌ها اقدام شود. همان‌گونه که مدیرکل اداره سلامت شهرداری تهران به فعالیت‌های مناسبتی شهرداری اشاره کرده و می‌افزاید: گاهی به مناسبت‌های مختلفی که ویژه زنان است مانند هفته سلامت زنان که در آخرین هفته مهرماه هرسال برگزار می‌شود و یا روز جهانی خانواده، در حوزه سلامت شهرداری تهران برنامه‌های متنوعی را از جمله برگزاری بازارچه، همایش‌ و گردهمایی برای زنان تدارک می‌بینیم و از این طریق سعی می‌کنیم با توجه به مشکلاتی که سلامت آن‌ها و خانواده‌شان را تهدید می‌کند، اوقات خوشی را برایشان رقم بزنیم.

 

وی با بیان این‌که حفظ سلامت همه شهروندان به‌ویژه زنان از دغدغه‌های همیشگی شهرداری تهران است، می‌گوید: سلامت موضوعی است که در تمام ساحت‌های زندگی بشر ساری و جاری است و هیچ‌گاه کار ما در زمینه حفظ سلامت شهروندان تمام نمی‌شود و نه‌تنها ما، بلکه تمام گروه‌های سلامت‌محور باید خود را در این زمینه به‌روز کنند؛ چراکه هر روز با مشکلات تازه‌ای مواجه می‌شویم که باید برای رفع آن‌ها تلاش کنیم. علاوه‌بر آن در شهرداری تهران موضوعی که بیشتر روی آن تأکید می‌شود، حوزه سلامت اجتماعی است و تنها امیدواری ما این است که شهروندان تهرانی نسبت به این مسایل حساسیت بیشتری پیدا کرده و از موضوعاتی که سلامت آن‌ها را به خطر می‌اندازد، آگاه شوند.