در اخبار جدیدی که در خصوص «پیشرفت زنان در عرصه مشارکت سیاسی پیرامون طرح نقشه جایگاه زنان در سیاست» در پنجاه و هشتمین اجلاس کمیسیون مقام زن توسط نهاد زنان ملل متحد و اتحادیه بین‌المجالس مطرح شده ، خاطر نشان شده است که به‌رغم پیشرفت‌هایی که در این زمینه صورت پذیرفته، اما در عمل، شاهد هستیم که سقف شیشه‌ای و نامرئی بر سر راه پیشرفت زنان در عرصه سیاست و نیل به بالاترین سطوح مشارکت سیاسی وجود دارد. 
جان هندرا؛ قائم مقام مدیر اجرایی نهاد زنان ملل متحد با بیان این مطلب ادامه می‌دهد: در رابطه با ارتقای جایگاه زنان در عرصه مشارکت سیاسی؛ برگزاری انتخابات در کشورها، به عنوان یک امر بسیار مهم قلمداد می‌شود. مشارکت و نقش زنان هم به عنوان رأی‌دهنده و به عنوان کاندیدای شرکت‌کننده در انتخابات، بسیار حایز اهمیت است. 

میزان مشارکت زنان در قوه مجریه و برای حضور در مناصب وزارتی، بالغ بر ۱۷.۲ درصد است
وی با بیان اینکه نقشه جایگاه زنان در سیاست نشان می‌دهد که زنان می‌توانند در طول زمان به پیشرفت‌های زیادی نایل شوند، اذعان می‌دارد: بنا به آخرین اخبار ارائه‌شده در سال ۲۰۱۴، در حال حاضر، میزان مشارکت زنان در قوه مجریه و برای حضور در مناصب وزارتی، بالغ بر ۱۷.۲ درصد است؛ این در حالی است که این میزان در سال ۲۰۰۸، حداکثر ۱۶.۱ درصد بود.

بیشترین وزرای زن در منطقه آمریکا و آفریقا
هندرا ادامه می‌دهد: همچنین تا اول ژوئیه ۲۰۱۴، در حدود ۳۶ کشور وجود داشته است که بالغ بر ۳۰ درصد یا بیشتر، وزیر زن در آن اشتغال دارند؛ این در حالی است که در سال ۲۰۱۲، این تعداد در حدود ۲۶ زن وزیر بود. علاوه بر کشورهای اروپای شمالی، در منطقه آمریکا و آفریقا، بیشترین تعداد زن وزیر وجود دارد. با این وجود، این آمار در منطقه آفریقا، از سال ۲۰۱۰، به ۲۰.۴ درصد رسیده است. همچنین در کشورهای عربی، اروپا و اقیانوسیه، شاهد پیشرفت‌هایی در این زمینه بوده‌ایم.

وی اتخاذ سیاست‌ها و اقدامات سیاسی، را به عنوان یک شرط اصلی برای مشارکت زنان در عرصه سیاسی و نمایندگی دولت‌ها قلمداد کرده و معتقد است: کشور آلبانی و فرانسه به عنوان دو نمونه مهم در این رابطه می‌توانند مورد توجه قرار گیرند که در سال ۲۰۱۲، به عنوان هشتادمین کشور در عرصه مشارکت سیاسی قلمداد می‌شدند؛ در حالی‌که اکنون با مشارکت ۳۰ درصدی زنان در احراز مشاغل وزارتی، در جایگاه بیست و هفتمین کشور قرار گرفته‌اند. 

میزان مشارکت زنان در نقشه جایگاه زنان در سیاست، بالغ بر ۲۱.۸ درصد در سطح جهان است
قائم مقام مدیر اجرایی نهاد زنان ملل متحد با اشاره به آمار موجود در این زمینه، ادامه می‌دهد: آمار و یافته‌های موجود در زمینه ارتقای مشارکت زنان در سیاست در بسیاری از موارد حاکی از فعالیت‌های زنان نماینده در پارلمان کشورها است. بر طبق آمار و یافته‌های ارائه‌شده توسط اتحادیه بین‌المجالس، در حال حاضر میزان مشارکت زنان در نقشه جایگاه زنان در سیاست، بالغ بر ۲۱.۸ درصد در سطح جهان، است که البته هر روز هم بر این میزان افزوده می‌شود. همچنین، در حال حاضر، بالغ بر ۴۶ کشور وجود دارد که در آنها حداقل بیش از ۳۰ درصد و حداکثر ۴۲ درصد از پست‌ها و مناصب وزارتی را زنان احراز کرده‌اند. 

دبیرکل اتحادیه بین‌المجالس، خاطرنشان کرده است که اکنون به‌رغم ارتقای حضور زنان در مشارکت سیاسی، اما هنوز هم حضور زنان در احراز بالاترین سطوح مدیریتی، با حد مطلوب، فاصله زیادی دارد. در برخی از کشورها به دلیل رویکرد و نوع نگاهی که سران کشورها دارند، تا اندازه‌ای این سقف شیشه‌ای برای ممانعت از حضور زنان در احراز مشاغل سیاسی تا بالاترین سطوح، شکسته شده است.

به گزارش مهرخانه، یکی از نکات قابل تأملی که در نقشه جایگاه زنان در سیاست -که توسط نهاد زنان ملل متحد و اتحادیه بین‌المجالس ترسیم شده است- بر خلاف رویکرد سنتی که در این زمینه وجود دارد مبنی بر اینکه زنان عهده‌دار «پست‌ها و مشاغل نرم» از جمله پست‌های اجتماعی، آموزش و بهداشت می‌شوند، سعی شده است که «مناصب وزارتی سخت» از جمله وزارت دفاع و وزارت امور خارجه و امور محیط زیست به زنان واگذار شود.

نکته قابل توجه این است که آیا به راستی این تغییر رویکرد مبنی بر واگذاری مناصب وزارتی سخت به زنان از جمله وزارت دفاع به زنان، به عنوان یک نکته مثبت قلمداد می‌گردد و یا اینکه یک گام به سمت اجرای دیدگاه‌ها و رویکردهای فمینیسم افراطی است؟

همچنین به‌رغم پیشرفت‌هایی که در زمینه ارتقای مشارکت سیاسی زنان صورت گرفته است، لازم به ذکر است که تعداد زنان سران کشورها یا زنانی که بالاترین منصب سیاسی موجود در کشورها را تصدی کرده‌اند، از ۱۹ نفر در سال ۲۰۱۲ به ۱۸ نفر در سال ۲۰۱۴، کاهش یافته است. 

در میان کشورهای آمریکایی با توجه به اینکه در ۶ کشور، رئیس قوه مجریه یا رئیس دولت، زن هستند، بالاترین میزان مشارکت زنان در بالاترین سطوح سیاسی وجود دارد.

همچنین بر طبق آمارهای موجود، میزان مشارکت زنان در سمت سخنگوی پارلمان، از ۱۴.۲ درصد در سال ۲۰۱۲، به ۱۴.۸ درصد در سال ۲۰۱۳ رسیده است. میزان مشارکت زنان در هیئت مدیره مجلس نیز بالغ بر ۲۶.۵ درصد بوده است. 

بنا به اذعان نهاد زنان ملل متحد، یکی از عرصه‌هایی که در آن وجود سقف شیشه‌ای مبنی بر ممانعت از حضور زنان برای تصدی مشاغل سیاسی در سطوح عالی احساس می‌شود، دستیابی به حضور در هیئت مدیره پارلمان یا مجلس قانون‌گذاری است. 

آمارها و یافته‌ها
۱.    زنان در قوه مجریه
۱.۱.    در کشور‌های آمریکایی بالاترین میزان مشارکت زنان در تصدی مشاغل وزارتی وجود دارد، در این کشور بالغ بر ۲۲.۹ درصد از مشاغل وزارتی را زنان بر عهده دارند. در آفریقا، این میزان مشارکت، بالغ بر ۲۰.۴ درصد و در اروپا، بالغ بر ۱۸.۲ درصد است. 

با این وجود در اروپای شمالی این مشارکت در حد ۴۸.۹ درصد است. در اقیانوسیه، ۱۲.۴ درصد و در آسیا، ۸.۷ درصد است. در کشورهای عربی نیز میزان مشارکت زنان ۸.۳ درصد است. 

۱.۲.    در کشورهای آفریقایی و آمریکایی، به طور متوسط یک زن همواره در کابینه وزراء حضور داشته است. 

۱.۳.    در سال ۲۰۱۴، بالغ بر هشت کشور وجود دارد که هیچ زنی در دولت و کابینه وزارء وجود ندارد. این در حالی است که در سال ۲۰۱۲، تعداد ۱۴ کشور وجود داشت که هیچ زنی در کابینه وزرا حضور نداشت. این هشت کشور عبارتند از: لبنان و عربستان صعودی (منطقه عربی)، پاکستان و برونئی دارالسلام (آسیا)، سن مارینو و بوسنی و هرزگوین (اروپا) و جزایر سالومون و وانیوآتیو (اقیانوسیه).

۱.۴.    تعداد زنان متصدی وزارت دفاع از ۷ وزیر در سال ۲۰۱۲ به ۱۴ نفر در سال ۲۰۱۴ ارتقا یافته است. 

۱.۵.    تعداد زنان متصدی وزارت امور خارجه در سال‌های اخیر به ۴۵ نفر رسیده است. 

۲.    زنان در قوه مقننه 
۲.۱.    میانگین حضور زنان در پارلمان به ۲۱.۸ درصد در سال ۲۰۱۴ رسیده است.

۲.۲.    منطقه آمریکا، در مورد میزان حضور و مشارکت زنان در پارلمان نیز همچنان، در صدر قرار دارد. در منطقه آمریکا، میانگین مشارکت زنان در پارلمان ۲۲.۵ درصد است؛ این در حالی است که در کشورهای عربی، میزان مشارکت زنان در پارلمان از ۱۳.۲ درصد به ۱۶ درصد رسیده است. 

۲.۳.    همچنین در آفریقا و اروپا روند صعودی برای مشارکت زنان در پارلمان وجود دارد؛ اما در آسیا و اقیانوسیه حضور زنان در پارلمان رشد چشم‌گیری نداشته و این میزان به ترتیب ۱۸.۴ و ۱۶.۲ درصد است.

پی‌نوشت
۱.    UN Women
۲.    the Inter-Parliamentary Union (IPU)
۳.    UN Women Deputy Executive Director John Hendra
۴.    “soft” portfolios
۵.    “hard” ministerial portfolios
۶.    See more at: http://www.unwomen.org/en/news/stories/2014/3/progress-for-women-in-politics-but-glass-ceiling-remains-firm#sthash.lLjrzv05.dpuf