در روزهایی که هر چه می‌گذرد به انتخابات مجلس شورای اسلامی نزدیک‌تر می‌شویم و هر روز فهرستی جدید از احزاب و جناح‌ها منتشر می‌شود، علی‌الدوام اخباری هم از گزینه‌های ریاست مجلس آینده می‌رسد. آقای دکتر عارف، آقای دکتر خرازی، آقای دکتر لاریجانی، آقای فلانی و آقای بهمانی و دریغ از نام یک خانم؛ درحالی‌که در کشوری عربی که اتفاقا در بسیاری از شاخص‌های توسعه هم از ما عقب‌تر است، یک زن به ریاست مجلس رسید! با وجود تلاش بانوان و تاکید بسیاری از نمایندگان مجلس برای افزایش حضور بانوان در خانه ملت، تعداد زنانی که توانسته‌اند با انتخاب مردم وارد مجلس شوند، نه‌تنها از عدد ۱۴ در «مجلس پنجم» تجاوز نکرده، این تعداد پس از «مجلس هفتم» در مجالس بعدی با سیر نزولی مواجه شده است. در تمام این سال‌ها تعداد کل نمایندگان مجلس نیز رقمی بین ۳۲۷‌نفر تا ۲۷۴‌نفر بوده است و این یعنی کمتر از ۵‌درصد کرسی‌های پارلمان تاکنون به زنان سرز‌مینمان سپرده شده است. در بررسی سهم زنان از پارلمان‌های خاورمیانه، افغانستان که وزارت زنان نیز دارد و شاید بهترین وضعیت برای زنانش کمی دور از ذهن باشد، اما بهترین وضعیت را با ۲۷درصد و قطر بدترین وضعیت را با صفر‌درصد سهم زنان از مجلس دارد و ایران پنج پله مانده به آخر سهم سه‌درصدی زنان را در مجلس به خود اختصاص داده است. جالب اینجاست که جمهوری‌اسلامی ایران بعد از کشورهایی مانند افغانستان، عراق، پاکستان، عربستان، ترکیه، ‌آذربایجان، قبرس و حتی سوریه و دیگران قرار دارد و شایان توجه  اینکه این حق خواست تمام زنان مستقل از جناح و گرایش سیاسی است.  خانم‌ها از مجتهده و دکتر و مهندس و استاد دانشگاه و حتی عضو هیئت‌رئیسه مجلس، هیچ‌یک، تاکنون فضا را مناسب مطالبه‌ای بیش از سهم ۳۰درصدی زنان در مجلس نیافته‌اند. زنان فرهیخته و تاثیرگذار با تلاش شبانه‌روزی به‌دنبال قطعی‌کردن سهم سی‌درصدی هستند که جای سپاسگزاری دارد اما کماکان بر نگارنده پوشیده است که این سهم‌خواهی ۳۰‌درصدی چه مبنایی دارد؟ اگرچه در صورت تحقق گام بزرگی برای جامعه سیاسی و غیرسیاسی زنان برداشته شده است، با هر شاخص علمی اعم از جمعیت زنان در کشور، جمعیت فارغ التحصیلان دانشگاهی، جمعیت راه‌یافتگان به دانشگاه‌ها و غیره . حساب کنیم دو دوتایمان چهار تا نمی‌شود؛ چون در تمام شاخص‌های علمی و اصولی سهم زنان بیش از ۳۰درصد و حتی در مواردی بیش از ۵۰‌درصد است.  ولی آنچه تامل‌برانگیز است اینکه در طول ادوار گذشته، نه‌تنها کمترین کرسی مجلس در فهرست‌های انتخاباتی به زنان اختصاص یافته است، فضای مردانه حاکم مبتنی بر نگرش جنسیتی به‌گونه‌ای بوده که یک زن که همواره در کرسی اقلیت مجلس قرار داشته نتوانسته است شانسی حتی برای نامزدشدن برای ریاست مجلس در پشت درهای بسته لابی‌گری‌های آقایان داشته باشد! حتی اگر با کشورهای منطقه هم مقایسه کنیم که در کشور مسلمان و نزدیکمان، یعنی امارات یک زن بر کرسی ریاست پارلمان مشورتی، تکیه زد، لازم به ذکر است زنان این کشور قصد الگوبرداری از برخی کشورهای به‌ظاهر مسلمان را که درواقع مروج اسلام آمریکایی هستند ندارند اما هنوز برای مطالبه سهم ۳۰‌درصدی باید خود، توانمندی‌ها، مدارک تحصیلی و حتی پست‌های مدیریتی‌شان را اثبات کنند و دلیل آن دو مولفه است. اول اینکه آقایان حاضر به کمترشدن سهم خودشان نیستند چه در جامعه و چه در خانه و دوم اینکه خانم‌های این مرز‌و‌بوم بسیار ماخوذ‌به‌حیا هستند.   در جامعه آقایانی که نقش در بستن فهرست‌های انتخاباتی دارند و افرادی که ذی‌نفوذ هستند در میدان شعار همگی از حقوق زنان و تساوی و عدالت جنسیتی سخن می‌گویند و در میدان عمل و در هنگامه کارزار زنان را به امور حاشیه‌ای وادار می‌کنند و عملا زن‌ها می‌شوند زینت‌المجالس و کمتر مردی را می‌یابیم پای انتخاب هم به زنان اعتماد کند. این موضوع در هر سه قوه قابل مشاهده بوده و هست، آقایانی هم که در مسند پدر یا شوهر با زنان تعامل دارند کمتر حاضرند بدون ایجاد مشکل به فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی زنان تن دهند و به لطایف‌الحیل زنان را وادار به خانه‌نشینی می‌کنند و مولفه دوم اینکه زنان با نجابت همیشگی زن ایرانی از مطالبه حق خود حیا می‌کنند و اگر کسی هم صدایش به ندایی رسا تبدیل شود حتما از طرف عده‌ای تمامیت‌خواه با چماق برچسب‌هایی مانند دارای اعتماد‌به‌نفس کاذب، جاه‌طلب، منفعت‌خواه و غیره وادار به پس‌گرفتن حرف خود می‌شود. آقایان اغلب به‌راحتی هرجا منافع حزب و گروهشان به خطر بیفتد، به‌آنی، گزینه فهرست جداگانه را جز گزینه‌های روی میز می‌دانند، اما خانم‌ها حتی یک‌بار هم نشده است که چنین کنند و این یعنی ماخوذ‌به‌حیا‌بودن خانم‌ها که نباید بیش از این مورد استفاده قرار گیرد.  لذا به‌نظر می‌رسد لازم است در روزهای نزدیک به انتخابات هرچه جدی‌تر مطالبات جامعه زنان پیگیری و در صورت عدم تحقق آن ازسوی خانم‌ها، سناریوهایی اقتضایی متناسب اندیشیده شود.

سودابه رادفرد – مشاور امور زنان و خانواده وزیر ارتباطات / روزنامه بهار