در واقع استخوان ها در یک فرد مبتلا به هم ریخته می شوند و ساختمان خود را از دست می دهند. این شکستگی ها عمدتا در ستون فقرات و سر استخوان ران رخ می دهد. از جمله عوارض شکستگی های استخوان این است که ۲۰ درصد افراد معمولا نمی توانند در سال اول به حیات معمول خود ادامه دهند، ۵۰ درصد هرگز توانایی هایی قبل از شکستگی را پیدا نمی کنند و ۲۵ درصد به مراقبت های طولانی احتیاج دارند، یعنی در مجموع فردی که دچار شکستگی به علت پوکی استخوان می شود ، فردی است که سلامت خود را از دست می دهد.

  در این مورد عوامل مختلفی خطرساز است، از قبیل برخی داروه ، بیماری های مزمن، شیوه زندگی نامناسب مثل کشیدن سیگار ، تغذیه ناکافی مثل مواد غذایی دارای کلسیم و ویتامین D و برخی از زمینه های ژنتیک که در مساله پوکی استخوان نقش دارند. خوشبختانه در کشور ما ، یکی از بزرگترین تحقیقات منطقه در زمینه پوکی استخوان انجام شده و در حال تکمیل است. مساله بسیار مهمی که با آن روبه رو هستیم ، مشکل کمبود ویتامین D است. ویتامین D هم روی استخوان و هم بر دیگر بافتهای بدن تاثیر زیادی دارد. در کشور ما به طور معمول ۴۰ تا ۸۰ درصد مردم به درجات مختلفی (خفیف یا شدید) کمبود ویتامین D دارند.

  در شهر تهران فقط حدود ۲۰ درصد افراد در وضعیت نسبتا نرمال ویتامین D قرار دارند و ۸۰ درصد با کاهش میزان ویتامین D مواجه اند. شبیه این مساله در شهرهای دیگر مثل شیراز و مشهد نیز وجود دارد. نکته قابل توجه این است که تقریبا ۵۰ درصد از سرانه مورد نیاز کلسیم و ۱۵ درصد از سرانه مورد نیاز ویتامین D استفاده می شود و این مساله نشانگر آن است که باید در سبد تغذیه خانواده ها تجدیدنظر جدی صورت گیرد.

  مشابه این معضل در کشورهای منطقه مثل عربستان و ترکیه نیز دیده می شود. به لحاظ شیوع استئویروز در سنین بالای ۵۰ سال به اجمال می توان گفت که حدود ۵۰ درصد از مردان و ۷۰ درصد از زنان مبتلا به کمبود توده استخوانی یا پوکی استخوانند و این آمار نسبتا بالایی است که نشان دهنده اهمیت این نکته بهداشتی است. همچنین این بیماری در بسیاری از مواقع بدون علامت است و هنگامی که علامت دار می شود که فرد دچار شکستگی در ستون فقرات یا مشکلاتی شبیه آن شده باشد.

  نکته بعدی این که بهترین راه مقابله با پوکی استخوان ، پیشگیری از بروز این بیماری است. یک راه ، استفاده از مواد غذایی غنی از کلسیم و ویتامین D است. به همین دلیل غنی سازی مواد غذایی با ویتامین D و کلسیم ، یکی از راههای اساسی است که در بیشتر نقاط دنیا در این زمینه فعالیت می کنند. در کشور ما نیز این تجربه آغاز شده و به نظر می رسد باید تلاش بیشتری صورت گیرد. به گزارش ایونا ، مواد غذایی حاوی کلسیم ، لبنیات ، سبزیجات ، خشکبار، حبوبات و سویا هست که به درجات مختلف کلسیم دارند. غذاهای حاوی ویتامین D شامل زرده تخم مرغ ، ماهی های روغن دار ، ماهی های آب شور ، جگر و غلات است.

  از راههای دیگر پیشگیری از بروز پوکی استخوان ، استعمال نکردن دخانیات و کافئین، قرار گرفتن در معرض نور آفتاب، ورزش و فعالیت بدنی است. درخصوص خانمهای باردار حدود ۴۰ تا ۶۰ درصد کمبود ویتامین D وجود دارد. با وجود توصیه به اضافه کردن ویتامین D در کشور ما ، تنها ۳۰ درصد از خانمهای باردار با استفاده از ساپلیمنت توانستند از میزان کافی ویتامین D برخوردار شوند. در واقع این نتیجه تحقیق است که در مرکز تحقیقات غدد دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده و نشان می دهد کمبود کلسیم و ویتامین D به عنوان عوامل خطرساز برای خانمهای باردار محسوب می شود.

  تحقیقات سال گذشته نشان داده است که پوکی استخوان و شکستگی های ناشی از آن حدود ۳۴ هزار سال عمر مفید را در کشور طی سال مورد مطالعه به هدر داده است.

  نکته مهم دیگر این است که در چند مطالعه صورت گرفته در مرکز تحقیقات غدد نشان داده شده است که استفاده مداوم از سویا و سبزیجات در تصحیح کارکرد استخوانی کمک کننده است