جام جم: تصویب طرح تقویت جایگاه سیاسی زنان در هند، انگیزه تازه‌ای را به نیم میلیارد نفر جمعیت زنان این کشور داد تا برای کسب جایگاه‌های فراتر دورخیز کنند. همین مساله نگرانی‌هایی را در میان بسیاری از اقشار جامعه حتی زنان دامن زد که آیا آنها از چنین توانی برخوردار هستند یا در آینده برخوردار خواهند شد؟
آنچه را می‌خوانید گزارش شبکه الجزیره از بحث‌های موافقان و مخالفان این طرح و چشم‌انداز آینده جایگاه سیاسی زنان در هندوستان است.
مجلس سنای هند روز ۶ مارس برابر با ۱۵ اسفند گذشته، طرح پیشنهادی تقویت جایگاه زنان در هند را مطرح کرد. در صورت تصویب این طرح روند سرنوشت زنان هند کاملا تغییر کرده و می‌توان بیش از گذشته نسبت به آینده آنان امیدوار بود.
طرح تقویت جایگاه زنان، رویای دیرینه زنانی چون براندا کارات، جامعه‌شناس و نماینده مجلس و سوشما سواراج، ناسیونالیست هندی بوده است که البته موضعگیری‌های خصمانه‌ای مقابل یکدیگر داشته‌اند.
از دیگر زنان سیاستمدار طرفدار طرح می‌توان از سونیا گاندی، رهبر حزب کنگره یاد کرد. وی که تا پیش از پیشنهاد طرح از مصاحبه با رسانه‌های گروهی رویگردان بود، بتازگی کاملا تغییر رویه داده و با شرکت در مصاحبه‌های مختلف خشنودی خود را از پیشنهاد طرح در مجلس سنا ابراز می‌کند. در صورت تصویب این طرح در مجلس نمایندگان، این طرح جنبه قانونی پیدا خواهد کرد.
ارزیابی اهمیت سیاسی طرح
ارزش و اهمیت طرح پیشنهادی مجلس سنا به این دلیل است که احزاب مختلف سیاسی را وادار به پذیرش حضور کاندیداهای زن در انتخابات مجلس کرده و تخصیص ۳۳ درصد از کرسی‌های مجلس و شوراهای شهر و روستا را به آنها نوید می‌دهد.
در حال حاضر پرسش مهمی که در مورد طرح تقویت جایگاه زنان مطرح است، این خواهد بود که آیا تصویب طرح می‌تواند گامی بزرگ و به جلو برای نیم میلیارد زن هندی که از آموزش‌های لازم برخوردار نبوده‌اند، باشد؟
این طرح در حالی در مجلس سنا مطرح شد که تصویب بسیاری از طرح‌های پیشنهادی پیشین در ارتباط با زنان در گذشته با شکست مواجه شده است.
سونیا گاندی ۱۳ سال برای پیشنهاد و تصویب طرح تقویت جایگاه زنان مبارزه کرده است. او در این خصوص می‌گوید: من مصمم شده بودم با متقاعد کردن هواداران همسرم راجیو گاندی برای تحقق این طرح از طریق سیاسی اقدام کنم.
البته تلاش‌های گذشته برای تصویب طرح بی‌ثمر نماند، چرا که حزب مخالف طرح، بهاراتیا جاناتا نیز حمایت خود را از تصویب طرح اعلام کرده است.
موافقان و مخالفان
به نظر می‌رسد پیشنهاد طرح قانون حمایتی زنان، مردم هند را به ۲ دسته موافق و مخالف تقسیم کرده باشد.
مخالفان طرح معتقدند این یک اقدام نمایشی صرف بوده و با توجه به این‌که بیشتر زنان هند به طبقه پائین و فاقد صلاحیت‌‌های لازم اختصاص دارند، تصویب آن با شکست مواجه خواهد شد. اما افراد موافق معتقدند طرح پیشنهادی نه‌تنها توتم‌پرستی نبوده، بلکه تنها مسیر ممکن برای رساندن زنان به جایگاه حقیقی‌شان در مجلس است. مناظرات اخیر بر سر طرح، منتقدان را از ادامه انتقادهایشان باز نداشته تا جایی که گروهی از آنان با سر دادن زمزمه‌هایی مانند فقدان زنان کارآمد و با صلاحیت برای کاندیداتوری انتخابات مجلس، فضای هند را آکنده از ترس و تردید کرده‌اند.
طرفداران تصویب طرح همواره می‌پرسند که چرا همیشه فکر می‌کنید مردان صلاحیت لازم برای تصدی جایگاه‌های سیاسی را دارند؟ به این ترتیب انگشت اتهام آنها به سمت مردان هند قرار گرفته که همیشه جایگاه‌های سیاسی را حق مسلم خود دانسته و هیچ گاه برای یافتن زنان کارآمد و باصلاحیت به منظور کاندیداتوری مجلس تلاش نکرده‌اند.
یکی از تصوراتی که مخالفان در ذهن مردم ترسیم کرده‌اند این است که در صورت تصویب طرح، مردان سیاستمدار، حمایت و طرفداری زنان و دختران خود را از دست خواهند داد. آنها از لالو پواساد، یکی از وزرای پیشین هند که به اتهام فساد مالی به زندان افتاد و همسرش وی را ترک کرد به عنوان نمونه‌ای عینی یاد می‌کنند؛ البته این مخالفان می‌گویند در صورت تصویب طرح، چنین شرایط مشابهی را برای زنان فعال در عرصه سیاسی پیش‌بینی کرده‌اند، اما تجربیات گذشته ترسیم‌کننده تصویری دیگر از این طرح پیشنهادی است، چراکه تجربه حاصل از حضور موفق معدودی از زنان در جایگاه‌های شوراهای روستایی در سال ۱۹۹۴ گویای توانمندی آنها در جلب اعتماد و اطمینان مقامات بوده است.
بدبینی‌های بیشتر
بدبینی‌های انتقادآمیز در مخالفت با تصویب طرح تقویت جایگاه زنان، تردیدهایی را درباره موفقیت‌آمیز بودن حضور آنها در عرصه شوراهای روستایی در سال ۱۹۹۴ میلادی به دنبال دارد، هرچند این مخالفان در صورت روبه‌رو شدن با شواهد محکم در مورد حضور موفق زنان در سال ۱۹۹۴ میلادی به زودی تغییر عقیده خواهند داد.
خانم آشا چودهاری، رئیس شورای هاریانا، یکی از ایالت‌های شمالی هند در مورد طرح پیشنهادی می‌گوید: من در گذشته به هیچ عنوان وارد مسائل سیاسی و اجتماعی نشده بودم، اما در حال حاضر خود را مدیون شرایطی می‌دانم که موقعیت حال حاضر را برایم فراهم کرده است. او در ادامه می‌افزاید: اگر بخواهید صبر کنید تا مردها شانس برخورداری از حقوق برابر را به زنان بدهند، باید برای همیشه در انتظار بمانید. اکنون نسل جدیدی از زنان سیاستمدار و شاغل در جایگاه‌های بزرگ اجتماعی و سیاسی پا به عرصه گذاشته‌اند.
سونیا گاندی ۱۳ سال برای پیشنهاد و تصویب طرح تقویت جایگاه زنان مبارزه کرده است. او در این خصوص می‌گوید: من مصمم شده بودم با متقاعد کردن هواداران همسرم راجیو گاندی برای تحقق این طرح از طریق سیاسی اقدام کنم
خانم رانجا ناکوماری، رئیس مرکز تحقیقات اجتماعی هند نیز می‌گوید: زنان فعال در شوراهای روستایی هند ثابت کرده‌اند که بیش از مردان در مسائلی چون راه، سلامت، مدرسه و آب متمرکز و فعال بوده‌اند.
بعضی کارشناسان اصرار دارند که بهتر است به این نسل جدید از زنان فرصت دهیم تا به آرامی برای تصدی پست‌های بالاتر رشد کنند و آماده شوند. این یک روند طبیعی است که نسبت به تحمیل زنان از سوی دولت به جایگاه‌های سیاسی، عاقلانه‌تر به نظر می‌رسد.
گفتنی است این نظریه هنوز نتوانسته نظر هواداران تصویب طرح را به خود جلب کند. سوبها شینی علی، نماینده و جامعه‌شناس هندی اعتقاد دارد: کشور هند در حال گذر از زمان حکومت تبعیض جنسیتی و ورود به مرحله‌ای از رشد و شکوفایی برابری جنسیتی است. وی ادامه می‌دهد: ما برای تحقق این تغییرات باید در مقابل مجلس و دخالت‌های ایالت‌ها ایستادگی کنیم.
محکمه‌پسندترین دلیل مخالفان با طرح این است که با تصویب آن ۳۳ درصد از کرسی‌های مجلس به زنان اختصاص یافته و این احتمال وجود دارد که طی ۱۵ سال آینده این رقم به ۹۹ درصد افزایش یابد.
گروهی از منتقدان می‌گویند تصویب نشدن طرح باعث می‌شود نمایندگان زن مجلس برای ادامه فعالیت‌ها و مشارکت‌هایشان در امور سیاسی دچار بی‌‌انگیزگی شوند.
در مقابل، حامیان تصویب طرح می‌گویند تصویب طرح از پدیده چرخش قدرت سیاسی میان عده‌ای خاص که هر سال به صورت تکراری روی کار می‌آیند، جلوگیری می‌کند. از دیگر اثرات تصویب طرح می‌توان به جلوگیری از ورود افرادی که با تکیه بر بنیه مالی خود وارد عرصه سیاسی می‌شوند، اشاره کرد. موافقان تصویب طرح می‌گویند در حال حاضر مبارزه برای تصویب طرح بیش از گذشته شفاف و دموکراتیک است.
زنان مخالف طرح
باید گفت مخالفان طرح پیشنهادی مجلس سنا فقط مردها نیستند، بلکه در میان آنها تعداد اندکی از زنان سیاستمدار مانند مایاواتی، رهبر حزب دالیت نیز به چشم می‌خورند. او از معدود زنانی است که بدون کمک گرفتن از روابط خانوادگی یا استفاده از اسم و رسم همسرش، صرفا به دلیل هوش و فراست سیاسی و قابلیت‌های شخصیتی خود به این جایگاه دست یافته است.
او با تقبیح طرح پیشنهادی مجلس سنا، آن را در ضدیت با خط‌مشی حزب خود توصیف می‌کند و به همین منظور قصد دارد با ترتیب دادن تظاهراتی علیه آن، مخالفت خود را اعلام کند. در این میان گروهی دیگر از سیاستمداران در پی جلب حمایت حزب دالیت و مسلمانان هند برای تصویب طرح بوده و این شعار را سر داده‌اند که مخالفت با تصویب طرح فقط به نفع زنان ثروتمند است که برای تضعیف جایگاه دیگر زنان بخصوص زنان مسلمان بشدت در تلاشند.
سخنگوی حزب کنگره می‌گوید: حزب دالیت که مخالف تصویب طرح است، چرا تعداد زنان مسلمان و نیز زنان وابسته به حزب خود را که طی مبارزات انتخاباتی گذشته به دلیل تبعیض جنسیتی از دور رقابت‌ها خارج شده‌اند، اعلام نمی‌کند.
تبعیض جنسیتی
واقعیت این است که در دوران حاکمیت تبعیض جنسیتی در هند تمام احزاب سیاسی این کشور ازجمله حزب کنگره مقصر هستند، چرا که اگر آنها به صورت داوطلبانه ۳۳ درصد از حق کاندیداتوری حزبشان را به زنان اختصاص می‌دادند، دیگر نیازی به پیشنهاد طرح و مبارزه برای تصویب آن نبود. حقیقت این است که همیشه آنها مردان را در اولویت قرار دادند.
با تصویب طرح در مجلس نمایندگان و تبدیل آن به یک قانون رسمی، کشور هند دچار تحولات اساسی خواهد شد. به دنبال آن، شرایط حضور ۱۸۱ زن در مجلس و شوراهای شهر و روستا فراهم می‌شود. پریا دات، یکی از نمایندگان زن مجلس هند می‌گوید: سیاست هند برای سالیان دراز جولانگاه مردان بوده و حال زمان آن رسیده تا به این دوره پایان دهیم.
اکنون با تاسی به تمام زنان موفق در عرصه سیاست، اعتماد لازم برای اختصاص کرسی‌های مجلس به آنها فراهم شده است. این چشم‌انداز همچنین ضرب شستی برای مخالفان حضور زنان در عرصه سیاسی خواهد بود.
مطالب مرتبط
دیدگاه ها (0)